królem Szylluków, który długo opierał się wojskom angielsko-egipskim
przywódcą ruchu Maji-Maji
najwyższym kapłanem Jorubów w pierwszych latach niepodległości Nigerii
Pytanie 2
Od czasów starożytnych patriarchowie Aleksandrii sami wyznaczali metropolitę Etiopii, zwanego Abuna. Tradycja ta została przerwana w roku
1881
1930
1951
Pytanie 3
Ostatnim chrześcijanskim królem Konga, który zginął w 1661 r. w nierównej walce z Portugalczykami, był
Nzinga Nkuwu
Antonio I
Alfonso III
Pytanie 4
Arabowie opanowali Afrykę Północną w
na przełomie VIII/IX w.
VII w.
X w.
Pytanie 5
Alodia, jako ostatni bastion chrześcijańskiej Nubii ugięła się przed siłą muzułmanów w roku
1317
1051
1504
Pytanie 6
W starych królestwach ludów Mande i Fonów zakładaniu nowych osiedli czy budowie fundamentów pod pałace, a także wznoszeniu murów obronnych towarzyszyły ofiary z
ludzi
rogatego bydła
węży
Pytanie 7
Ogunowi i bóstwu Gu, czczonym odpowiednio przez Jorubów i Fonów, składano w ofierze
psy
bydło
ptactwo
Pytanie 8
Ibowie składają ofiary także duchom nieczystym, zwanym akalogeli. Duchy te
samoistnie rozmnożyły się w buszu z innych duchów
są pochodzenia ludzkiego
zostały stworzone przez Istotę Najwyższą
Pytanie 9
Najważniejsze święto u Dogonów, zwane Sigi, upamiętnia powstanie Imina Na, czyli "Wielkiej Maski", symbolizującej przodka Djongo Seru. Odprawiane jest
w cyklu trzyletnim
co sześćdziesiąt lat
co roku
Pytanie 10
U Kapsiki z gór Mandara w Nigerii i w Kamerunie kowale
odgrywają ważną rolę w obrzędach pogrzebowych
wywodzą się spośród niewolników
pełnią funkcje kapłanów poszczególnych masywów górskich
Pytanie 11
U Diola z Senegalu kowal był
związany z dworem władcy
kapłanem bóstwa karzącego ludzi trądem bądź też leczącego z tej choroby
sędzią w sporach małżeńskich
Pytanie 12
Według Stanisława Piłaszewicza tradycyjne afrykańskie świątynie
są budowane tylko na grobach wielkich przywódców plemiennych
służą gromadzeniu się w nich ludzi
służą głównie przechowywaniu w nich przedmiotów kultowych
Pytanie 13
Likantropia to
proces szkolenia znachorów u Szylluków
zawężenie horyzontu świata do własnej grupy etnicznej
wiara w zdolność przekształcania się niektórych ludzi w zwierzęta
Pytanie 14
Dla Szylluków z Sudanu założycielem plemienia, pierwszym władcą, herosem kultury i centrum kultu religijnego jest
Nyikang (Njakang)
Płowy Lis
Neala
Pytanie 15
Niektórzy władcy afrykańscy nie mogą być widziani w ich życiu codziennym, nosząc welony jadając na osobności, np. u
wypijając na oczach zgromadzonych tykwę pełną wody
pijąc do czasu pierwszego deszczu mleko zmieszane z wodą
używając "kamieni deszczowych"
Pytanie 17
U Fonów i Joruba spotkać można rodzaj "klasztorów" dla medium, które pobiera w nich naukę. Klasztory te przeznaczone są
tylko dla chłopców
dla chłopców i dziewcząt
tylko dla dziewcząt
Pytanie 18
Według Johna Mbitiego działalność znachorów
dotyczy głównie środowisk wiejskich
rozwija się także w dużych miastach i środowiskach uniwersyteckich
należy do przeszłości
Pytanie 19
Świetne studium Edwarda E. Evansa-Pricharda z 1937 r. omawia czary, wyrocznie i magię u
Nuerów
Allur
Azande
Pytanie 20
Znachorzy to specjaliści religijni, którzy
korzystają z medycyny tradycyjnej, jednocześnie uciekają się do konwencjonalnej medycyny europejskiej
"leczą urokiem" (witch-doctor)
leczą przy pomocy ziół i technik magicznych
Pytanie 21
Boga Eszu u Jorubów symbolizują
pagórki z wetkniętymi w nie kaktusami
rzeźby ludzkiego kształtu
zamknięte tykwy wypełnione wodą
Pytanie 22
Według Johna Mbitiego każdy lud afrykański
duchy przodków i wszystkie duchy złośliwe wywodzą swe pochodzenie od zmarłych ludzi
w świecie duchów czci tylko duchy przodków
ma niezliczoną ilość duchów
Pytanie 23
Według Johna Mbitiego "plebsem" wśród istot duchowych są
duchy różnego pochodzenia
bóstwa
duchy przodków
Pytanie 24
Według Johna Mbitiego ludzie wyznaczają duchom różne okolice na miejsce zamieszkania, U Baluhja, Banjarwanda i Ibo panuje przekonanie, że duchy mieszkają
pod ziemią
w chmurach
w rzekach jeziorach
Pytanie 25
Według Johna Mbitiego Bambuti uważają, że duchy
służą Złemu Księciu Lasu
służą Bogu, jako "strażnicy zwierzyny"
przebywają głęboko pod wodą
Pytanie 26
U Baganda mayembe - przedmiot używany przez wróżbitów i znachorów w praktykach magicznych to
roślina halucynogenna
kamienne ołtarze
rogi bawołów i kozłów
Pytanie 27
Czuku - Bóg ludu Ibo - stworzył całą plejadę duchów o nazwie olosi. Najpotężniejszym z olosi jest Ani, utożsamiany jest on z
ziemią
wodą
piorunami i burzami
Pytanie 28
Według Stanisława Piłaszewicza kulty ekstatyczne Czarnej Afryki funkcjonują w większości przypadków
w religiach ludów pasterskich
w centrum życia religijnego
na marginesie życia religijnego poszczególnych ludów
Pytanie 29
Według Johna Mbitiego Afrykanie na ogół uważają, że bóstwa zostały
są przejawem dominującego w tradycyjnych religiach afrykańskich politeizmu
są one wyraźnie uzurpatorami części władzy Istoty Najwyższej
stworzone przez Boga w ontologicznej kategorii duchów
Pytanie 30
Najliczniejszy panteon bóstw, czczonych przez jeden lud afrykański, mają Jorubowie z Nigerii. Jest ich - według niektórych badaczy
5000
1700
3200
Pytanie 31
Na czele panteonu Jorubów stoi
Obatala
Olorun (Olodumare)
Orunmila
Pytanie 32
Bóstwo Oduduwa z panteonu Jorubów, uważane niekiedy za żonę Obatala, jest boginią
urodzaju, płodności i miłości
zbiorników wodnych
lasów sawanny krzewiastej
Pytanie 33
Szango z panteonu Jorubów - potomek Jemandży - jest bogiem
myśliwych
wegetacji i dobrych zbiorów
piorunów i błyskawic
Pytanie 34
Ogun z panteonu Jorubów jest dzisiaj bogiem
kierowców ciężarówek i cyklistów
dziewcząt wychodzących za mąż
urodzajów
Pytanie 35
Olokun z panteonu Jorubów jest czczony głównie przez
rybaków
myśliwych
rolników
Pytanie 36
Eszu (Elegba, Elegbar) z panteonu Jorubów jest
panującym nad światem sawanny
pośrednikiem między ludźmi a Bogiem i innymi bóstwami
bogiem pojednania i pokoju
Pytanie 37
Osobliwym bóstwem Jorubów jest Ibedżi, patron
bliźniaków
podróżnych
poszukujących szczęścia
Pytanie 38
Podobny do Jorubów panteon bóstw mają
Bornu znad jeziora Czad
Fonowie z królestwa Dahomeju (obecnie Benin i Togo)
Ibo z Nigerii
Pytanie 39
Bóstwa wodun (wodzu, wodu) Fonów z Togo i Beninu
są dzisiaj uważane za ostoję narodową przez prezydentów Togo i Beninu
rozpowszechniły się na terenie południowego Mali
dały początek kultom Macumba i Candomble w Nowym Świecie
Pytanie 40
U ludu Dinka z Sudanu występuje bóstwo Abuk, jest ono odpowiedzialne za
dobrobyt stad bydła
inicjację chłopców
zajęcia kobiece
Pytanie 41
Bliscy krewni Dinka, lecz zarazem też ich odwieczni wrogowie, Nuerowie, sami siebie nazywają
"dziećmi Słońca"
Kadok
Nath
Pytanie 42
Pierwszymi misjonarzami od XVII w. na ziemiach ludności Khokhoi (Hotentotów) byli
protestanci
francuscy duchacze
portugalscy dominikanie
Pytanie 43
Kimpa Vita pochodząca z arystokracji ludu Bakongo, żyjąca na przełomie XVII/XVIII w.
stworzyła alfabet dla języka ki-kongo
występowała, jako ucieleśnienie św. Antoniego
była pierwszą królową Bakongo
Pytanie 44
Ruch Maji-Maji rozwijał się od lipca 1905 do sierpnia 1907 roku
na południu obecnej Tanzanii
na terenie obecnego Zimbabwe
na terenie obecnej Ugandy
Pytanie 45
Około 1560 r. Portugalczycy ochrzcili władcę królestwa Monomotapy leżącego
Dżolof, pierwsze, wielkie państwo Wolofów, założone przez legendarnego Ndiadian Ndiaja (Ndżiaja), powstało w XIII w. Przetrwało do
1890 r.
XVIII w.
XV w.
Pytanie 48
Amazonkami u Ewe nazywano kobiety
gwardie wojowniczek
kobiety praktykujące poliandrię
po rytualnej mastektomii
Pytanie 49
Wyrażenie opcja preferencyjna na rzecz ubogich znalazło się po raz pierwszy w
dokumentach Jana Pawła II
dokumentach Soboru Watykańskiego II
dokumentach Konferencji Episkopatu Ameryki Łacińskiej
Pytanie 50
Historyczne państwo Futa Toro położone było na terenie obecnego
Czadu
Senegalu
Sudanu
Pytanie 51
1 Specjalne Zgromadzenie Synodu Biskupów poświęcone Afryce zostało uroczyście zainaugurowane
10 stycznia 1994 r.
10 kwietnia 1994 r.
10 czerwca 1994 r.
Pytanie 52
Jednym z świętych papieży pierwszych wieków, pochodzącym z Afryki był
Salama I
Jan I
Wiktor I
Pytanie 53
Don Enrico został pierwszym biskupem rodem z Czarnej Afryki. Było to w wieku
XVI
XIX
XVII
Pytanie 54
Kongregację Rozkrzewiania Wiary (De Propaganda Fide) powstała w roku
1940
1622
1814
Pytanie 55
Bł. Klementyna Anwarite, dziewica i męczennica, pochodziła z
Zairu (Konga)
Kamerunu
Tanzanii
Pytanie 56
Bł. Wiktoria Rasoamanarivo pochodziła z
Madagaskaru
Senegalu
Nigerii
Pytanie 57
Św. Józefina Bakhita pochodziła z
Nigerii
Ugandy
Sudanu
Pytanie 58
Kapłani fidei donum to misjonarze wywodzący się z
z posłania Kongregacji Ewangelizacji Narodów
Afryki
z kleru diecezjalnego
Pytanie 59
Według adhortacji apostolskiej Ecclesia in Africa najważniejszym zadaniem jest ewangelizacja
klasy politycznej
rodziny
środowisk intelektualnych
Pytanie 60
Według adhortacji apostolskiej Ecclesia in Africa jedną z najgroźniejszych chorób siejących zniszczenie w Afryce jest
denga
AIDS
żółta febra
Pytanie 61
W językach bantu Muntu oznacza
przywódcę starszyzny
Istotę Najwyższą
człowieka
Pytanie 62
Tzw. języki wehikularne, są
odmianami języków europejskich (kreolskich)
narzucone przez administrację kolonialną
używane w kontaktach międzyplemiennych, zwłaszcza w handlu
Pytanie 63
Język francais-tiraillou (france-tiraju), zwany też niekiedy petit-negre rozpowszechniony został kiedyś przez żołnierzy w
w Afryce Zachodniej i w Kamerunie
na Madagaskarze
na terenie dzisiejszej Demokratycznej Republiki Kongo
Pytanie 64
W 1969 r. papież Paweł VI odbył podróż apostolską do
Ugandy
Maroka
Egiptu
Pytanie 65
Misjonarz protestancki Robert Moffat - teść słynnego lekarza i odkrywcy Dawida Livingstone'a - działał na terenie
Mozambiku
Botswany
Tanzanii
Pytanie 66
Najwięcej tzw. "Kościołów afrochrześcijańskich" istnieje w
Mali
Sudanie Południowym
Republice Południowej Afryki
Pytanie 67
W swojej słynnej książce La philosophie bantoue Placide Tempels uznał koncepcję siły życiowej za zasadniczą dla zrozumienia światopoglądu ludności Baluba z Demokratycznej Republiki Konga. Był on
belgijskim administratorem kolonialnym
francuskim antropologiem
misjonarzem katolickim
Pytanie 68
W przeszłości często sprowadzano rodzime religie afrykańskie do ancestrolatrii tzn.