litosfera

trzęsienie ziemi

hipocentrum

epicentrum

drgania skorupy ziemskiej wywołane ruchami płyt litosfery

miejsce powstania trzęsienia ziemi (pod ziemią)

miejsce powstania trzęsienia ziemi na powierzchni ziemi tuż nad hipocentrum

intruzja zgodna

intruzja niezgodna

magma krążąca pod ziemią zastyga między warstwami skał (np. Lopolit, lakolity, sille)

magna przecina w poprzek warstwy skalne (np, dajki, batolity)

Fałdowe

zrębowe

wulkaniczne

to większośc gór, osady najpierw gromadzą się na dnie oceanów a następnie zostają sfałdowane. Dzieje się to na granicy płyt kontynentalnych z płytami oceanicznymi (himalaje, andy)

powstają w wyniku wypiętrzenia sfałdowanych obszarów górskich wzdłuż istniejącego uskoku (np. Sudety)

powstają w wyniku wypływu lawy oraz wydostania się innych materiałów wulkanicznych

ciągłe

nieciągłe

w tych deformacja nie doszło do przerwania ciągłości warstw skalnych: fałdy (wygięcie warstw skalnych spowodowane bocznymi naciskami na poziomie warstwy skalnej) typy fałdów: stojący pochylony obalony leżący płaszczowina

deformacje w których ciągłość warstw uległa przerwaniu. Są to głównie uskoki -typy uskoków normalny odwrócony (inwersyjny) przesuwczy

Strefa Ryftowa (speedingu)

ryfty śródoceaniczne

ryfty kontynentalne

następuje pęknięcie wywołane osuwaniem się dwóch płyt (np. ryft śródatlantycki- islandia)

dolina ryftowa grzbiet śródoceaniczny

system wielkich rowów wschodnio- afrykański)

Orogeneza

orogeneza kaledońska

orogeneza hercyńska

orogeneza alpejska

ruchy górotwórcze, czyli szereg procesów tektonicznych prowadzących do wypiętrzenia się łańcuchów górskich, czyli powstania gór

góry wtedy powstałe to kaledonidy góry kaledońskie, skandynawskie, Ałtaj, sajany w Polsce część gór świętokrzyskich, większość sudetów

góry wtedy powstałe to hercynidy należą do nich góry Harz, Wogezy, Ardeny, Rudawy, Masyw Czeski W polsce część sudetów i gór świętokrzyskich

góry wtedy powstałe to alpidy należą do nich himalaje, alpy, kordyliery, andy, kaukaz, pireneje, karpaty

Metoda izotopowa

metoda dendrochronologiczna

metoda sedymentologiczna

określanie wieku skał na podstawie rozpadu izotopów promieniotwórczych

na podstawie warstwy tkanki w pieniu drzew. po wyglądzie słoika pienia można określić klimat w tamtym czasie

określany na podstawie osadów nagromadzonych w zbiornikach wodnych (np. morzu bałtyckim)

Paleogeografia

Paleontologia

Stratygrafia

Odtwarzanie warunków geograficznych

Badanie organizmów żywych występujących w przeszłości geologicznej

Badanie wieku skał i ich rozmieszczenie w przeszłości geologicznej