Fiszki

Przed maturą: Budowa chemiczna organizmów

Test w formie fiszek związki nie- i organiczne, lipidy, sacharydy i aminokwasy, woda
Ilość pytań: 19 Rozwiązywany: 61 razy
Pierwiastki biogenne to: N, P, S, H, O, ... . Jakiego pierwiastka zabrakło?
węgla

Szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 1. 2) wymienia pierwiastki biogenne

Przypisz opis do prawidłowego pierwiastka
magnez
wapń
sód
składnik chlorofilu i kości; jeden z aktywatorów enzymów
składnik kości, bierze udział w funkcjonowaniu komórek nerwowych
skałdnik płynów organizmów żywych; bierze udział w funkcjonowaniu komórek nerwowych
magnez
składnik chlorofilu i kości; jeden z aktywatorów enzymów
wapń
składnik kości, bierze udział w funkcjonowaniu komórek nerwowych
sód
skałdnik płynów organizmów żywych; bierze udział w funkcjonowaniu komórek nerwowych

Szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 1. 2) wyróżnia makro- i mikroelementy i omawia znaczenie makroelementów i

wybranych mikroelementów (Mg, Ca, Fe, Na, K, I)

Wybierz makroelementy
I
Cl
Cu
Mg
Zn
Fe
Na
F
K
Ca
Cl
Mg
Na
K
Ca

Szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 1. 2) wyróżnia makro- i mikroelementy i omawia znaczenie makroelementów i

wybranych mikroelementów (Mg, Ca, Fe, Na, K, I)

Dobierz poprawną odpowiedź
wiązanie kowalencyjne -
. . . . . . . .
; wiązanie wodorowe -
. . . . . . . .
; siły van der Waalsa -
. . . . . . . .
; wiązanie kowalencyjne spolaryzowane -
. . . . . . . .
; oddziaływanie hydrofobowe -
. . . . . . . .
; wiązanie jonowe -
. . . . . . . .
.
wiązanie kowalencyjne - wiązanie chemiczne; wiązanie wodorowe - oddziaływanie międzycząsteczkowe; siły van der Waalsa - oddziaływanie międzycząsteczkowe; wiązanie kowalencyjne spolaryzowane - wiązanie chemiczne; oddziaływanie hydrofobowe - oddziaływanie międzycząsteczkowe; wiązanie jonowe - wiązanie chemiczne .

Szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 1. 3) przedstawia rodzaje wiązań i oddziaływań chemicznych występujące

w cząsteczkach biologicznych i ich rolę

Przyporządkuj właściwość wody (H2O) do jej praktycznego wykorzystania
gęstość stanu stałego < gęstość stanu ciekłego
kohezja i adhezja
duże ciepło parowania
duże ciepło właściwe
dobry rozpuszczalnik
izolacja zbiornika wodnego od ujemnej temperatury w czasie zimy
unoszenie się słupa wody
szybka termoregulacja organizmu przez obecność potu na powierzchni skóry
stabilne środowisko reakcji
główna substancja tworząca środowisko transportu wewnątrz organizmu oraz jego komórek
gęstość stanu stałego < gęstość stanu ciekłego
izolacja zbiornika wodnego od ujemnej temperatury w czasie zimy
kohezja i adhezja
unoszenie się słupa wody
duże ciepło parowania
szybka termoregulacja organizmu przez obecność potu na powierzchni skóry
duże ciepło właściwe
stabilne środowisko reakcji
dobry rozpuszczalnik
główna substancja tworząca środowisko transportu wewnątrz organizmu oraz jego komórek

Szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 1. 4) wyjaśnia znaczenie wody dla organizmów, opierając się na jej właściwościach

fizyczno-chemicznych

Uszereguj związki ze względu na ilość atomów węgla w związku od najmniejszej do największej
galaktoza
sacharoza
aldehyd glicerynowy
celuloza
ryboza
1
aldehyd glicerynowy
2
ryboza
3
galaktoza
4
sacharoza
5
celuloza

zegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 2. 1) przedstawia budowę i podaje właściwości węglowodanów; rozróżnia

monosacharydy (triozy, pentozy i heksozy), disacharydy i polisacharydy

Wskaż poprawne połączenie dwucukrów
sacharoza
maltoza
glukoza + fruktoza
glukoza + glukoza
sacharoza
glukoza + fruktoza
maltoza
glukoza + glukoza

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 2. 1) przedstawia budowę i podaje właściwości węglowodanów; rozróżnia

monosacharydy (triozy, pentozy i heksozy), disacharydy i polisacharydy

Opis: "mer wielu oligo- i polisacharydów; forma transportowa cukrów u zwierząt" to wyjaśnienie związku:
rybzy
sacharozy
glukozy
glikogenu
glukozy

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 2. 2) przedstawia znaczenie wybranych węglowodanów (glukoza, fruktoza, galaktoza,

ryboza, deoksyryboza, sacharoza, laktoza, maltoza, skrobia, glikogen, celuloza)

dla organizmów

Oznacz P/F
1. Glikogen jest formą zapasową u grzybów czy zwierząt
2. Ryboza buduje DNA
3. Skrobia zaliczana jest do oligosacharydów
4. Galaktoza występuje m.in. w mleku ssaków jako mer
1. Glikogen jest formą zapasową u grzybów czy zwierząt
2. Galaktoza występuje m.in. w mleku ssaków jako mer

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 2. 2) przedstawia znaczenie wybranych węglowodanów (glukoza, fruktoza, galaktoza,

ryboza, deoksyryboza, sacharoza, laktoza, maltoza, skrobia, glikogen, celuloza)

dla organizmów

Lipidy rozpuszczają się w:
acetonie
wodzie
benzenie
acetonie
benzenie

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 3. 2) rozróżnia lipidy (fosfolipidy, glikolipidy, woski i steroidy, w tym cholesterol),

podaje ich właściwości i omawia znaczenie

Przypisz opis do odpowiedniego lipidu
fosfolipid
glikolipid
wosk
steroid
glicerol + kw. tłuszoczowy (x2) + reszta kw fosforowego (V)
glicerol + kw. tłuszoczowy (x2) + cukier
alkohol (monohydroksylowy) + kw tłuszczowy
polimer izoprenu
fosfolipid
glicerol + kw. tłuszoczowy (x2) + reszta kw fosforowego (V)
glikolipid
glicerol + kw. tłuszoczowy (x2) + cukier
wosk
alkohol (monohydroksylowy) + kw tłuszczowy
steroid
polimer izoprenu

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 3. 2) rozróżnia lipidy (fosfolipidy, glikolipidy, woski i steroidy, w tym cholesterol),

podaje ich właściwości i omawia znaczenie

W białkach występują aminokwasy izomerów optycznych
L
D
L
Aminokwas, który jest zjonizowany do kationu posiada
zjonizowaną grupę karboksylową
zjonizowaną grupę aminową
zjonizowane obie grupy
zjonizowaną grupę aminową

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 4. 1) opisuje budowę aminokwasów (wzór ogólny, grupy funkcyjne)

Produkt uboczny procesu peptydyzacji (tworzenia wiązań peptydowych) to
woda
Oznacz P/F
1. Białka fibrlyarne przede wszystkim pełnią funkcję budulcową w organizmie
2. Białka globularne są z zasady kuliste (stąd nazwa - bo przypominają globus)
3. Białka kuliste (globularne) rozpuszczają się w wodzie
1. Białka fibrlyarne przede wszystkim pełnią funkcję budulcową w organizmie
2. Białka globularne są z zasady kuliste (stąd nazwa - bo przypominają globus)
3. Białka kuliste (globularne) rozpuszczają się w wodzie

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 4. 6) charakteryzuje wybrane grupy białek (albuminy, globuliny, histony,

metaloproteiny);

Przyporządkuj cechy do odpowiedniej grupy białek
białko zawierające część niebiałkową metal pierwiastka
białko rozpuszczalne w wodzie; pełnią głównie funkcje transportowe i regulacje osmotyczną krwi
białko odpowiadające za upakowanie przestrzenne kwasu deoksyrybonukleinowego
białko odporności organizmu
metaloproteina
albumina
histon
globulina
białko zawierające część niebiałkową metal pierwiastka
metaloproteina
białko rozpuszczalne w wodzie; pełnią głównie funkcje transportowe i regulacje osmotyczną krwi
albumina
białko odpowiadające za upakowanie przestrzenne kwasu deoksyrybonukleinowego
histon
białko odporności organizmu
globulina

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 4. 6) charakteryzuje wybrane grupy białek (albuminy, globuliny, histony,

metaloproteiny);

Oznacz P/F
1. Jeśli białko jest zbudowane z części nieaminokwasowych, to nazywa się białkiem złożonym
2. Białka są strukturami, które posiadają już około 15 peptydów
3. Insulina jest przykładem oligopeptydu
1. Jeśli białko jest zbudowane z części nieaminokwasowych, to nazywa się białkiem złożonym
Wskaż wiązanie peptydowe
H - O - (O = ) C -
- C - N -
H - O -
- (O = ) C - N (- H) -
- (O = ) C - N (- H) -

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 4. 2) przedstawia za pomocą rysunku powstawanie wiązania peptydowego

Proces, podczas którego dochodzi do odwracalnego powstania żelu z zolu (tworzonego przez białko i wodę), to
koagulacja

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 4. 7) określa właściwości fizyczne białek, w tym zjawiska koagulacji i denaturacji