Pojęcia z architektury

Sklepienie kolebkowe na pasach

długie sklepienie kolebkowe podzielone pasami sklepiennymi na przęsła

Sklepienie kolebkowe z lunetami

długie sklepienie kolebkowe z wyciętymi po bokach odcinkami mniejszych kolebek (kozuby) o strzałce mniejszej od strzałki samego sklepienia

Sklepienie zwierciadlane

utworzone ze sklepienia nieckowego przez odcięcie jego górnej części płaszczyzną poziomą, która tworzy tzw. zwierciadło sklepienia. Ma charakter dekoracyjny

Sklepienie krzyżowe

złożone z czterech wycinków (kozuby) dwu przecinających się sklepień kolebkowych, ciężar tego sklepienia przenoszony jest na punkty jego spływu na liniach przecięcia się kolebek, na naroża pomieszczenia lub filary

Sklepienie krzyżowo-żebrowe

odmiana krzyżowego, wzmocnionego na liniach przecinania się kolebek - żebrami z ciosów kamiennych lub profilowanej cegły, spływającymi na narożniki pomieszczenia, służki lub wsporniki. Pola między żebrami nazywane są wysklepkami

Sklepienie gwiaździste

odmiana sklepienia krzyżowo-żebrowego lub żaglastego o dekoracyjnym rysunku w kształcie gwiazdy utworzonej z żeber dzielących pola między żebrami przekątnymi

Sklepienie trójdzielne (piastowskie)

sklepienie żebrowe o trzech punktach podparcia

Sklepienie palmowe

odmiana sklepienia gwiaździstego opartego pośrodku na filarze, na który promienisto spływają żebra sklepienia, innowacja konstrukcyjna

Sklepienie sieciowe

kolebkowe z lunetami o dekoracyjnym rysunku utworzonym przez ukośnie przecinające się żebra równoległe, proste lub krzywolinijne, ma charakter dekoracyjny

Sklepienie kryształowe

odmiana sklepienia żaglastego z wciętymi wiązkami ostrosłupów, nie należy do grupy sklepień żebrowych, ma charakter dekoracyjny

Sklepienie wachlarzowe

zbudowane jest na łękach promieniście rozchodzących się z punktów podparcia, jednej lub kilku kolumn wewnątrz pomieszczenia

Układ bazylikowy

nawa główna wyższa od naw bocznych, posiadająca okna ponad dachami naw bocznych

Układ halowy

wszystkie nawy jednej wysokości, nawa główna bez okien, oświetlona jedynie za pomocą naw bocznych. Często brak transeptu, niewyodrębnione prezbiterium

Układ salowy

nawa główna i prezbiterium tej samej szerokości i wysokości nakryte tym samym przykryciem, jednonawowy

Korpus nawowy

zasadnicza, centralna część wyodrębniona w bryle budynku, w architekturze kościelnej określa się tym terminem samą część nawową, bez przybudówek

Nawa

część kościoła między prezbiterium, a kruchtą przeznaczona dla wiernych

Transept

nawa poprzeczna umieszczona pomiędzy korpusem nawy, a prezbiterium

Przęsło

we wnętrzu budowli przestrzeń między parą podpór dźwigających odrębną konstrukcyjnie część sklepienia

System wiązany

na jedno przęsło nawy głównej przypadają po dwa przęsła w nawach bocznych

Prezbiterium

przestrzeń kościoła przeznaczona dla duchowieństwa, zakończona apsydą lub wieńcem kaplic, bądź obejściem, wyodrębniona od nawy głównej podwyższeniem, tęczą lub balustradą