litosfera

trzęsienie ziemi

drgania skorupy ziemskiej wywołane ruchami płyt litosfery

hipocentrum

miejsce powstania trzęsienia ziemi (pod ziemią)

epicentrum

miejsce powstania trzęsienia ziemi na powierzchni ziemi tuż nad hipocentrum

intruzja zgodna

magma krążąca pod ziemią zastyga między warstwami skał (np. Lopolit, lakolity, sille)

intruzja niezgodna

magna przecina w poprzek warstwy skalne (np, dajki, batolity)

Fałdowe

to większośc gór, osady najpierw gromadzą się na dnie oceanów a następnie zostają sfałdowane. Dzieje się to na granicy płyt kontynentalnych z płytami oceanicznymi (himalaje, andy)

zrębowe

powstają w wyniku wypiętrzenia sfałdowanych obszarów górskich wzdłuż istniejącego uskoku (np. Sudety)

wulkaniczne

powstają w wyniku wypływu lawy oraz wydostania się innych materiałów wulkanicznych

ciągłe

w tych deformacja nie doszło do przerwania ciągłości warstw skalnych: fałdy (wygięcie warstw skalnych spowodowane bocznymi naciskami na poziomie warstwy skalnej) typy fałdów: stojący pochylony obalony leżący płaszczowina

nieciągłe

deformacje w których ciągłość warstw uległa przerwaniu. Są to głównie uskoki -typy uskoków normalny odwrócony (inwersyjny) przesuwczy

Strefa Ryftowa (speedingu)

następuje pęknięcie wywołane osuwaniem się dwóch płyt (np. ryft śródatlantycki- islandia)

ryfty śródoceaniczne

dolina ryftowa grzbiet śródoceaniczny

ryfty kontynentalne

system wielkich rowów wschodnio- afrykański)

Orogeneza

ruchy górotwórcze, czyli szereg procesów tektonicznych prowadzących do wypiętrzenia się łańcuchów górskich, czyli powstania gór

orogeneza kaledońska

góry wtedy powstałe to kaledonidy góry kaledońskie, skandynawskie, Ałtaj, sajany w Polsce część gór świętokrzyskich, większość sudetów

orogeneza hercyńska

góry wtedy powstałe to hercynidy należą do nich góry Harz, Wogezy, Ardeny, Rudawy, Masyw Czeski W polsce część sudetów i gór świętokrzyskich

orogeneza alpejska

góry wtedy powstałe to alpidy należą do nich himalaje, alpy, kordyliery, andy, kaukaz, pireneje, karpaty

Metoda izotopowa

określanie wieku skał na podstawie rozpadu izotopów promieniotwórczych

metoda dendrochronologiczna

na podstawie warstwy tkanki w pieniu drzew. po wyglądzie słoika pienia można określić klimat w tamtym czasie

metoda sedymentologiczna

określany na podstawie osadów nagromadzonych w zbiornikach wodnych (np. morzu bałtyckim)

Paleogeografia

Odtwarzanie warunków geograficznych

Paleontologia

Badanie organizmów żywych występujących w przeszłości geologicznej

Stratygrafia

Badanie wieku skał i ich rozmieszczenie w przeszłości geologicznej