Pytania i odpowiedzi

Przed maturą: Budowa chemiczna organizmów

Zebrane pytania i odpowiedzi do zestawu. związki nie- i organiczne, lipidy, sacharydy i aminokwasy, woda
Ilość pytań: 19 Rozwiązywany: 114 razy
Pytanie 1
Pierwiastki biogenne to: N, P, S, H, O, ... . Jakiego pierwiastka zabrakło?
węgla

Szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 1. 2) wymienia pierwiastki biogenne

Pytanie 2
Przypisz opis do prawidłowego pierwiastka
magnez
składnik chlorofilu i kości; jeden z aktywatorów enzymów
wapń
składnik kości, bierze udział w funkcjonowaniu komórek nerwowych
sód
skałdnik płynów organizmów żywych; bierze udział w funkcjonowaniu komórek nerwowych

Szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 1. 2) wyróżnia makro- i mikroelementy i omawia znaczenie makroelementów i

wybranych mikroelementów (Mg, Ca, Fe, Na, K, I)

Pytanie 3
Wybierz makroelementy
Ca
Mg
K
Na
Cl

Szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 1. 2) wyróżnia makro- i mikroelementy i omawia znaczenie makroelementów i

wybranych mikroelementów (Mg, Ca, Fe, Na, K, I)

Pytanie 4
Dobierz poprawną odpowiedź
wiązanie kowalencyjne -
wiązanie chemiczne
; wiązanie wodorowe -
oddziaływanie międzycząsteczkowe
; siły van der Waalsa -
oddziaływanie międzycząsteczkowe
; wiązanie kowalencyjne spolaryzowane -
wiązanie chemiczne
; oddziaływanie hydrofobowe -
oddziaływanie międzycząsteczkowe
; wiązanie jonowe -
wiązanie chemiczne
.

Szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 1. 3) przedstawia rodzaje wiązań i oddziaływań chemicznych występujące

w cząsteczkach biologicznych i ich rolę

Pytanie 5
Przyporządkuj właściwość wody (H2O) do jej praktycznego wykorzystania
gęstość stanu stałego < gęstość stanu ciekłego
izolacja zbiornika wodnego od ujemnej temperatury w czasie zimy
kohezja i adhezja
unoszenie się słupa wody
duże ciepło parowania
szybka termoregulacja organizmu przez obecność potu na powierzchni skóry
duże ciepło właściwe
stabilne środowisko reakcji
dobry rozpuszczalnik
główna substancja tworząca środowisko transportu wewnątrz organizmu oraz jego komórek

Szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 1. 4) wyjaśnia znaczenie wody dla organizmów, opierając się na jej właściwościach

fizyczno-chemicznych

Pytanie 6
Uszereguj związki ze względu na ilość atomów węgla w związku od najmniejszej do największej
1
aldehyd glicerynowy
2
ryboza
3
galaktoza
4
sacharoza
5
celuloza

zegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 2. 1) przedstawia budowę i podaje właściwości węglowodanów; rozróżnia

monosacharydy (triozy, pentozy i heksozy), disacharydy i polisacharydy

Pytanie 7
Wskaż poprawne połączenie dwucukrów
sacharoza
glukoza + fruktoza
maltoza
glukoza + glukoza

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 2. 1) przedstawia budowę i podaje właściwości węglowodanów; rozróżnia

monosacharydy (triozy, pentozy i heksozy), disacharydy i polisacharydy

Pytanie 8
Opis: "mer wielu oligo- i polisacharydów; forma transportowa cukrów u zwierząt" to wyjaśnienie związku:
glukozy

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 2. 2) przedstawia znaczenie wybranych węglowodanów (glukoza, fruktoza, galaktoza,

ryboza, deoksyryboza, sacharoza, laktoza, maltoza, skrobia, glikogen, celuloza)

dla organizmów

Pytanie 9
Oznacz P/F
Glikogen jest formą zapasową u grzybów czy zwierząt
Prawda
Ryboza buduje DNA
Fałsz
Skrobia zaliczana jest do oligosacharydów
Fałsz
Galaktoza występuje m.in. w mleku ssaków jako mer
Prawda

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 2. 2) przedstawia znaczenie wybranych węglowodanów (glukoza, fruktoza, galaktoza,

ryboza, deoksyryboza, sacharoza, laktoza, maltoza, skrobia, glikogen, celuloza)

dla organizmów

Pytanie 10
Lipidy rozpuszczają się w:
benzenie
acetonie

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 3. 2) rozróżnia lipidy (fosfolipidy, glikolipidy, woski i steroidy, w tym cholesterol),

podaje ich właściwości i omawia znaczenie

Pytanie 11
Przypisz opis do odpowiedniego lipidu
fosfolipid
glicerol + kw. tłuszoczowy (x2) + reszta kw fosforowego (V)
glikolipid
glicerol + kw. tłuszoczowy (x2) + cukier
wosk
alkohol (monohydroksylowy) + kw tłuszczowy
steroid
polimer izoprenu

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 3. 2) rozróżnia lipidy (fosfolipidy, glikolipidy, woski i steroidy, w tym cholesterol),

podaje ich właściwości i omawia znaczenie

Pytanie 12
W białkach występują aminokwasy izomerów optycznych
L
Pytanie 13
Aminokwas, który jest zjonizowany do kationu posiada
zjonizowaną grupę aminową

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 4. 1) opisuje budowę aminokwasów (wzór ogólny, grupy funkcyjne)

Pytanie 14
Produkt uboczny procesu peptydyzacji (tworzenia wiązań peptydowych) to
woda
Pytanie 15
Oznacz P/F
Białka fibrlyarne przede wszystkim pełnią funkcję budulcową w organizmie
Prawda
Białka globularne są z zasady kuliste (stąd nazwa - bo przypominają globus)
Prawda
Białka kuliste (globularne) rozpuszczają się w wodzie
Prawda

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 4. 6) charakteryzuje wybrane grupy białek (albuminy, globuliny, histony,

metaloproteiny);

Pytanie 16
Przyporządkuj cechy do odpowiedniej grupy białek
białko zawierające część niebiałkową metal pierwiastka
metaloproteina
białko rozpuszczalne w wodzie; pełnią głównie funkcje transportowe i regulacje osmotyczną krwi
albumina
białko odpowiadające za upakowanie przestrzenne kwasu deoksyrybonukleinowego
histon
białko odporności organizmu
globulina

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 4. 6) charakteryzuje wybrane grupy białek (albuminy, globuliny, histony,

metaloproteiny);

Pytanie 17
Oznacz P/F
Jeśli białko jest zbudowane z części nieaminokwasowych, to nazywa się białkiem złożonym
Prawda
Białka są strukturami, które posiadają już około 15 peptydów
Fałsz
Insulina jest przykładem oligopeptydu
Fałsz
Pytanie 18
Wskaż wiązanie peptydowe
- (O = ) C - N (- H) -

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 4. 2) przedstawia za pomocą rysunku powstawanie wiązania peptydowego

Pytanie 19
Proces, podczas którego dochodzi do odwracalnego powstania żelu z zolu (tworzonego przez białko i wodę), to
koagulacja

szczegółowe wymagania egzaminacyjne: I. 4. 7) określa właściwości fizyczne białek, w tym zjawiska koagulacji i denaturacji