Notatka z historii

Kolonializm w XIX wieku

Kolonizacja Azji

Kolonizacja Azji przebiegała w sposób odmienny od kolonizacji Afryki. Mieszkańcy Azji od wieków żyli już we własnych państwach, tak więc były w stanie opierać się kolonizatorom. Posiadali rozwinięte struktury społeczne, instytucje polityczne i armie, co stanowiło poważne wyzwanie dla europejskich mocarstw. W efekcie, kolonizacja Azji często przybierała formy bardziej subtelne niż brutalny podbój i bezpośrednie rządy, charakterystyczne dla Afryki.


Europejczycy wykorzystywali słabości wewnętrzne państw azjatyckich, takie jak konflikty wewnętrzne czy problemy gospodarcze. Wobec takich krajów stosowano zasadę "dziel i rządź", podsycając rywalizację między lokalnymi władcami i wykorzystując ją do swoich celów. Innym sposobem kolonizacji Azji było tworzenie tzw. stref wpływów. Mocarstwa europejskie dzieliły między siebie terytoria, w których miały wyłączne prawa do prowadzenia działalności gospodarczej i politycznej. 

Chiny

Nie zostały nigdy podbite lecz podzielone na strefy wpływów. Głównymi państwami biorącymi udział w kolonizacji Chin były:

  • Wielka Brytania
  • Niemcy
  • Rosja
  • Francja

Indie

Indie ulegały brytyjskim wpływom już od XVII wieku, kiedy to kolonizację prowadziła tam Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska. Bezpośrednią kontrolę nad Indiami przejął brytyjski rząd w w reakcji na wybuch powstania sipajów. 

Powstanie sipajów było pierwszym masowym antybrytyjskim powstaniem niepodległościowym w Indiach. Nazwa powstania wywodzi się od żołnierzy pochodzenia hinduskiego służących w armii brytyjskiej.
Sipaj to określenie używane w przeszłości na określenie hinduskiego żołnierza służącego w armiach Kompanii Wschodnioindyjskiej, a później w armii brytyjskiej w Indiach. 

Sipaje odegrali kluczową rolę w historii Indii, zwłaszcza podczas powstania sipajów w 1857 roku, znanego również jako pierwszy indyjski zryw niepodległościowy. Powstanie to wybuchło w proteście przeciwko nowym nabojom do karabinów Enfielda, które były smarowane tłuszczem zwierzęcym, co obrażało zarówno hinduskich, jak i muzułmańskich żołnierzy.