Terminologia pojęcia z historii sztuki XIX WIEK powtórka przed maturą

Ingres, Panna Riviere

idealizacja, dbałość o szczegóły, kompozycja nawiązująca do renesansowych portretów

Thomas Coutre, Rzymianie w czasie upadku

Kierunek w sztuce rozwijającej się w wieku XIX w kręgu oddziaływania oficjalnych instytucji: akademii sztuk pięknych, wystawowych salonów, urzędowego mecenatu, wyrastający z akademickiej teorii i praktyki warsztatowej, ukształtowanej i utrwalonej w poprzednich stuleciach.
Należało malować ważne i wzniosłe tematy, głównie mitologiczne lub historyczne. Temat był bardzo ważnym aspektem dzieła. Jeśli temat był wzniosły, profesorowie akademii zezwalali na namalowanie obrazu na wielkim płótnie. Tak więc wielkość obrazu zależała od wzniosłości tematu.

* pejzaż,
* portret,
* sceny rodzajowe,
* martwa natura.

akademizm

Ilja Riepin, Burłacy na Wołdze

Towarzystwo Objazdowych Wystaw Artystycznych. Rosyjska grupa artystyczna, powstała w 1870 w Petersburgu. Skupiała głównie absolwentów szkoły petersburskiej, malarzy i rzeźbiarzy. Stowarzyszenie miało na celu popularyzację sztuki narodowej przepojonej dążeniami postępowymi. Tematyką prac były pejzaże, malarstwo historyczne, sceny rodzajowe i portrety, ukazywana była ciężka dola ludu i zacofanie Rosji.

Królikarnia w Warszawie

Styl w architekturze zapoczątkowany przez Andrea Palladio. Budowle wzniesione przez tego architekta i jego naśladowców cechuje konsekwentność układów konstrukcyjnych, umiarkowanie w dekoracji, stosowanie wielkiego porządku obejmującego całą wysokość budynku. Palladio był zwolennikiem funkcjonalności, klasycznego monumentalizmu. Jego dzieła nawiązują do porządków antycznych.

palladianizm

Paul Gauguin, Nigdy więcej

Nurt w malarstwie zapoczątkowany pod koniec XIX wieku przez Paula Gauguina. Termin stosowany przez artystów francuskich z kręgu Pont-Aven dla odróżnienia ich sztuki od impresjonizmu. Malarstwo to charakteryzuje szeroka, płasko kładziona plama koloru, zazwyczaj obwiedziona mocnym, ciemnym konturem.

syntetyzm

Paul Gauguin, Widok na Sainte-Marguerite z okolic Pont-Aven, 1888

Nazwa nadana grupie artystów, skupionych wokół Paula Gauguina. Działali oni w latach 1888-90 w Bretanii - głównie w Pont-Aven (stąd nazwa) i Le Pouldu.

Należeli do niej m.in Émile Bernard, Paul Sérusier, Charles Filiger, Henry Moret, Maxime Maufra, Ernest de Chamaillard, Charles Laval, Mogens Ballin, Jan Verkade, Cuno Amiet, Robert Bevan, Jacob Meyer de Haan, Ferdinand du Puigeaudeau, Władysław Ślewiński. W ich dziełach pojawiają się wątki symboliczne i ludowe. Stosowali syntetyzm i cloisonizm, polegający na malowaniu czystymi plamami koloru, obwiedzionymi konturem (od fr. émail cloisonné - emalia komórkowa). Wyjazd Gauguina na Tahiti w 1891 roku zakończył działalność grupy.

szkoła z Pont-Aven

... w Żelazowej Woli


W Polsce niewielka rezydencja ziemiańska; nazwa stosowana również do niektórych, na ogół szlacheckich budowli mieszkalnych w obrębie miast.

Dopiero w dużym powiększeniu (z bliska) widać, że na konarach drzew Monet umieścił duże plamy intensywnej błękitnej barwy, a na zaroślach plamy brązów i czerwieni.


Metoda malarska zapoczątkowana przez impresjonizm, wykorzystująca odkrycia optyki w zakresie rozbicia wiązki światła białego na barwy spektralne. W praktyce malarskiej metoda ta polegała na rozbiciu plamy koloru na zasadnicze barwy widma słonecznego, kładzione na płótnie drobnymi, nieregularnymi plamkami czystych farb, łączących się w oku widza w jednolite płaszczyzny barwne o dużej intensywności i świetlistości. Metoda ta została rozwinięta przez neoimpresjonistów w tzw. pointylizm.

dywizjonizm

Statua Wolności w Nowym Jorku

Kierunek polegający na łączeniu w jednej budowli w sposób swobodny, często niezgodnych ze sobą, elementów wybranych z różnych stylów architektonicznych.
Kierunek ten występuje w różnych epokach, choć od 2. ćwierci XIX wieku do początku wieku XX był, pod postacią historyzmu, stosowany świadomie i programowo, obejmując swym zasięgiem całą Europę oraz Amerykę Północną. W okresie swojego trwania zbiegł się z secesją.

Przykłady budowli:
* Statua Wolności w Nowym Jorku
* Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
* Teatr Polski w Bielsku-Białej
* Kryształowy Pałac w Londynie
* Pałac Izraela Poznańskiego w Łodzi
* Wieża Eiffla w Paryżu
* Ratusz w Nowym Sączu
* Słowacki Teatr Narodowy i Reduta (budynek Filharmonii Słowackiej) w Bratysławie[1].
* Grand Hotel Lublinianka w Lublinie
* Kościół Fryderyka w Kopenhadze

eklektyzm

Sypialnia cesarzowej Józefiny w Malmaison

Późna odmiana klasycyzmu ukształtowana we Francji 1800-1815, związana przede wszystkim z okresem panowania Napoleona I.
Styl naśladował elementy architektoniczne rzymskie, greckie i egipskie. Cechy charakterystyczne to ścisła symetria, monumentalizm i nadmierna dekoracyjność w połączeniu z surowością formy architektonicznej. Często stosowanymi elementami zdobienia są orły cesarskie z festonami w dziobach, sfinksy, kariatydy, płaskie pilastry o złoconych głowicach. Powtarzającym elementem dekoracyjnym była kompozycja litery "N" w wieńcu laurowym oraz draperie z tkanin.

Canaletto, Kolosseum

Typ podróży w jaką wyruszali młodzi arystokraci i intelektualiści europejscy, w celu dokształcenia się, zdobycia wiedzy o świecie i kulturze, poszerzenia swych horyzontów myślowych a także wyrobienia u siebie gustu artystycznego i nabrania dobrych manier.

John Nash, Pałac Królewski w Brighton

Nurt w XIX-wiecznej architekturze światowej polegający na naśladownictwie stylistyki minionych epok. Kierunek nietwórczy i eklektyczny polegający na zaniechaniu dążenia do stworzenia stylu odpowiadającego aktualnym warunkom historyczno-społecznym i naśladowaniu przeszłych wielkich stylów w sztuce i architekturze. Powstał z romantycznej tęsknoty za tym co dalekie, za historią i nieskrępowaną naturą. Człowiek nastrojony romantycznie uciekał od zbiorowości, szukał samotności, tego co osobiste, rodzime i ludowe, szukał bezkształtności i dowolności

historyzm

... w malarstwie olejnym - fragment obrazu

Technika stosowana w malarstwie olejnym lub akrylowym (rzadziej temperowym), polegająca na nakładaniu farby grubą, wypukłą warstwą przy pomocy pędzla lub szpachli; służyła początkowo do zaakcentowania efektów światła; impresjoniści pokrywali ... większe partie obrazu dla uzyskania bardziej urozmaiconej faktury. Nakładając go na całej powierzchni obrazu lub też w dużych jego partiach uzyskuje się szorstką, niby rzeźbioną fakturę zwaną pastoso.

impast

... wspierające łuki stropu

Pionowa podpora architektoniczna o kolistym przekroju trzonu. Jeden z najstarszych i najpowszechniej stosowanych w architekturze elementów podporowo-dźwigowych pełniących funkcje konstrukcyjne, budowany od czasów starożytnych.

kolumna

PAUL GAUGUIN, Walka Jakuba z Aniołami

Zarys kształtu postaci lub przedmiotu; linia obwodząca kształt przedstawiony na rysunku lub malowidle i odgraniczająca jedną płaszczyznę od drugiej

kontur

Budynek ... w Skierniewicach

Budynek głównej warty garnizonu, a także wszelkich wart wojska i policji. Wznoszenie osobnych gmachów dla ... rozpowszechniło się w XVIII i na początku XIX wieku niekiedy w połączeniu z założeniami pałacowymi.

kordegarda

... w Kalinówce Kościelnej (1783)

Dawny budynek gospodarczy, drewniany lub murowany, jedno- lub dwukondygnacyjny (z jedną izbą na każdej kondygnacji), czasami z podcieniem lub gankami, często o ozdobnych formach architektonicznych. Usytuowany w pobliżu dworu lub chałupy, przeznaczony do przechowywania zboża, zapasów żywności, narzędzi, czasem także cennych przedmiotów.

lamus

... na cmentarzu żydowskim w Zabrzu

Miejsce, w którym zgromadzono okazy kamieni naturalnych lub fragmenty kamiennych rzeźb, pochodzących z zabytkowych budowli, nagrobków i pomników
Takie miejsce mogą być urządzane na wolnym powietrzu (parki dziedzińce) lub w pomieszczeniach zamkniętych (muzea, budowle zabytkowe).

Vincent van Gogh, Autoportret

W malarstwie lub grafice to tendencja polegająca na wydobyciu kształtu, plastyki, i ekspresji przedstawionego przedmiotu czy postaci przez akcentowanie wartości dekoracyjnych, głównie konturu i linii.

Serusier, Talizman

Termin określający ogół kierunków literackich i artystycznych, a także prądów filozoficznych i postaw społecznych na przełomie XIX i XX wieku. W plastyce ideologia i twórczość ... była z jednej strony reminiscencją i podsumowaniem dokonań XIX wieku (zwrot do romantyzmu), często nacechowanych krytycyzmem (dekadentyzm); z drugiej buntem przeciwko naturalizmowi i poszukiwaniom autonomii.

modernizm